Thoái hoá khớp cổ chân là một trong những bệnh lý thường gặp ở nhiều đối tượng đặt biệt là những người cao tuổi. Với những dấu hiệu nhận biết thường thấy như: tình trạng đau nhức cổ chân gây ra sự bất tiện trong việc di chuyển. Căn bệnh này cũng là một trong những dạng bệnh thoái hoá tiềm ẩn gây ra nhiều nguy hiểm tiềm ẩn liên quan đến sức khỏe, tinh thần và làm suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đế chất lượng cuộc sống. Để biết thêm thông tin về nguyên nhân và cách điều trị triệt để căn bệnh này bạn có thể tham khảo bài viết sau.
Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị dứt điểm bệnh thoái hóa khớp cổ chân
Cổ chân được xem là bộ phận giữ vai trò làm cầu nối giữa chân và bàn chân nhằm giúp cơ thể có thể đứng vững và giữ thăng bằng. Cơ quan này gồm ba khớp xương bao gồm khớp mắt cá chân, khớp dưới da và phần khớp dưới sên. Khớp cổ chân đóng vai trò rất quan trọng trong việc đi lại, vận động và đứng vững của cơ thể đồng thời chịu áp lực rất lớn từ trọng lượng của cơ thể nên rất dễ gặp tình trạng thoái hóa khớp.
Thoái hóa khớp cổ chân là tình trạng cô chân bị đau nhức trầm trọng, nhất là khi cử động và di chuyển. Nguyên nhân là do phần đệm sụn khớp ở vùng cổ chân gặp một số tổn thương nào đó làm cho phần sụn khớp này mất cân bằng, đồng thời không thể tái tạo lại dẫn khiến vai trò của khớp cổ chân không được hoạt động đúng cách.
Bên cạnh đó, tình trạng lượng chất dịch nhầy bôi trơn tại khớp hỗ trợ cho việc xoay của khớp này bị giảm làm khớp ngày càng cứng, ma sát nhiều gây bào mòn dẫn đến tình trạng thoái hoá sớm. Các triệu chứng thường thấy là cổ chân sưng viêm, nóng, cơn đau xuất hiện dữ dội khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi.
Thoái hoá khớp cổ chân thường có xu hướng xuất hiện và tiến triển âm thầm với các triệu chứng ban đầu chỉ thoáng qua và mơ hồ làm người bệnh rất khó phát hiện. Chỉ khi các cơn đau bắt đầu bùng phát và người bệnh đi khám thì chức năng vận động lúc này cũng đã bị ảnh hưởng rất nhiều. Do đó bệnh được đánh giá là tiềm ẩn rất nhiều dấu hiệu nguy hiểm.
Nguyên nhân gây thoái hoá khớp cổ chân
Có rất nhiều nguyên nhân gây thoái hoá khớp cổ chân, có thể liên quan đến vấn đề sinh hoạt hay một số bệnh lý của cơ thể. Người bệnh cần xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh thì mới có thể đưa ra được phương hướng điều trị phù hợp.
Thường bệnh có xu hướng xuất hiện nhiều ở những người độ tuổi trên 40, tuy nhiên những người trẻ tuổi 20 vẫn có nguy cơ cao mắc bệnh nếu có các yếu tố sau đây
Người thừa cân, béo phì
Các khớp xương phải chịu trọng lượng rất lớn từ cơ thể, vì vậy nếu trọng lượng này quá lớn sẽ khiến chúng bị quá tải, suy yếu dần và dễ bị các tác động ngoại biên khác làm tổn thương hơn. Đặc biệt phần cổ chân là bộ phận chịu áp lực trực tiếp của cả cơ thể dồn xuống nên tình trạng bào mòn, thoái hoá càng diễn ra nhanh hơn.
Các nghiên cứu cũng cho thấy những người béo phì thường có nguy cơ mắc rất nhiều bệnh, đặc biệt là các bệnh về xương khớp như thoái hoá khớp gối, khớp háng. Vì vậy mỗi người cần chủ động kiểm soát cân nặng của bản thân tốt hơn.
Tuổi tác
Thống kê cho thấy thoái hoá khớp cổ chân thường gặp chủ yếu ở những người trên tuổi 40. Tuổi càng cao thì quá trình lão hoá của xương khớp càng diễn ra nhanh hơn theo đúng tiến trình lão hoá tự nhiên của cơ thể. Lúc này quá trình tổng hợp và hủy hoại của sụn khớp cũng như phần xương dưới sụn ở cổ chân đang dần bị mất cân bằng.
Ngoài ra nó còn liên quan đến quãng thời gian vận động quá nhiều trong những năm trước đó khiến cả phần sụn khớp và xương dưới sụn ở cổ chân đều bị biến đổi cấu trúc, không còn khả năng bảo vệ, chống sốc cho xương nên càng dễ dẫn đến tình trạng thoái hoá nhanh.
Vấn đề tuổi tác gây thoái hoá khớp cổ chân ở người già còn có thể liên quan đến vấn đề dinh dưỡng. Do người già thường có xu hướng ăn ít, ngủ ít. Vì vậy nếu không được đảm bảo chế độ dinh dưỡng khoa học bổ sung đầy đủ canxi và các khoáng chất khiến cơ thể ngày càng suy yếu và xương cũng dễ bị bào mòn hơn.
Bởi thế người già thường gặp rất nhiều tình trạng đau nhức khắp người, đặc biệt là các khớp tay, khớp chân khi trời trở lạnh. Đây cũng là đối tượng rất dễ bị gãy xương dù chỉ gặp một vài tác động nhẹ.
Di chuyển quá nhiều, làm việc nặng
Những người thường xuyên làm các công việc phải di chuyển sẽ khiến khớp cọ xát và làm việc nhiều hơn gây quá tải và dẫn đến quá tình thoái hoá diễn ra nhanh chóng. Lúc này lớp sụn dễ bị mòn đi rất khó phục hồi nếu tình trạng này vẫn còn tiếp tục duy trì. Đặc biệt với những người thường xuyên mang vác nặng thì khả năng thoái hoá khớp cổ chân càng tăng cao gấp đôi.
Nguyên nhân này thường người gặp ở những người vận động viên hay những người thường xuyên chơi các bộ môn như điền kinh hay bóng đá. Những người làm các công việc tay chân, bốc vác nặng cũng là đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hoá cổ chân sớm, thậm chí trước cả tuổi 40.
Mắc bệnh lý về xương khớp
Rất nhiều bệnh lý có liên quan đến xương khớp nếu không được điều trị dứt điểm sớm kịp thời đều có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thoái hoá khớp cổ chân. Một số bệnh lý liên quan như viêm khớp nhiễm khuẩn, bệnh gout, viêm khớp dạng thấp,…khiến cho sụn xương bị bào mòn, tổn thương ngày càng nghiêm trọng.
Chấn thương
Những người từng gặp chấn thương do vận động quá mạnh quá sức, lao động quá sức gây ra tình trạng trật khớp, bong gân nếu không được điều trị đúng cách sẽ rất dễ bị thoái hoá khớp cổ chân sớm hơn bình thường. Nguyên nhân là do chức năng sụn bị tổn thương và không thể tái tạo hay phục hồi chức năng hoàn toàn nên khả năng bảo vệ xương thường bị ảnh hưởng.
Tình trạng này thường gặp nhiều ở các vận động viên thường xuyên phải luyện tập và thi đấu với cường độ liên tục. Ngoài ra những người đã từng gặp tai nạn xe cộ, té ngã cũng là đối tượng dễ mắc bệnh này.
Lười vận động
Vận động quá mức cũng gây thoái hoá cổ chân tuy nhiên lười vận động cũng có thể dẫn tới tình trạng này do dịch ở sụn khớp điều tiết kém làm cho sụn này bị khô nên dễ bị bào mòn. Tình trạng này dễ xuất hiện ở những người trẻ ngày nay, thường xuyên lười vận động, uể oải, chậm chạp.
Biểu hiện thoái hoá khớp cổ chân
Các triệu chứng ban đầu của tình trạng thoái hóa khớp cổ chân thường không biểu hiện quá rõ ràng. Chính vì vậy thường chỉ khi bệnh xuất hiện các triệu chứng rõ ràng người bệnh mới bắt đầu phát hiện và đi khám. Nếu tình trạng chưa quá nguy hiểm bệnh vẫn có thể điều trị dứt điểm trong thời gian sớm ngắn.
Ở giai đoạn đầu, các cơn đau thường chỉ xuất hiện thoáng qua khi vận động mạnh, tuy nhiên chỉ cần nghỉ ngơi thì các cơn đau sẽ nhanh chóng biến mất. Càng về sau, các biểu hiện các xuất hiện rõ ràng hơn với các dấu hiệu xuất hiện nổi trội rất dễ nhận biết.
Các triệu chứng đặc trưng của thoái hoá khớp cổ chân bao gồm
- Khớp cổ chân đau khi vận động: Các cơn đau xuất hiện dữ dội khi vận động, dù là đi bộ nhẹ nhàng hay vận động mạnh như đi đứng hay chạy nhảy. Càng để lâu các cơn đau càng xuất hiện với tần suất cao hơn, thậm chí đau cả khi đang nghỉ ngơi.
- Phát ra tiếng kêu khi đi: Khi vận động, người bệnh có thể nghe thấy cổ chân phát ra các âm thanh lắc rắc, lạo xạo ở cổ chân rõ ràng.
- Khớp cổ chân bị sưng tấy: Cổ chân bị sưng tấy và có cảm giác nóng đỏ lên nếu chạm vào. Để lâu các dấu hiệu này có thể lây lan sang cả vùng mắt cá chân.
- Cứng khớp vào buổi sáng: Hầu hết những người bị thoái hoá khớp đều gặp tình trạng cứng khớp vào buổi sáng khi mới thức dậy. Tình trạng cứng khớp tê liệt có thể kéo dài đến cả nửa tiếng khiến người bệnh khô cùng mệt mỏi và khó chịu.
- Một số triệu chứng khác: sốt cao, mệt mỏi, cơ thể uể oải không còn sức sống và không còn muốn vận động.
Nhìn chung các triệu chứng này đều khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi khó chịu. Các cơn đau xuất hiện liên tục làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt và cả tinh thần cho người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời chức năng vận động của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng, người bệnh có thể gặp khó khăn trong di chuyển và có thể cần sự hỗ trợ của xe lăn hay người thân.
Thoái hoá khớp cổ chân thường gặp ở những đối tượng sau
- Những người từng bị chấn thương
- Người già, người cao tuổi
- Vận động viên
- Những người làm các công việc tay chân thường xuyên mang vác nặng
- Người mắc các bệnh lý về xương khớp nhưng không được điều trị triệt để.
Những đối tượng này nếu phát hiện thấy các triệu chứng trên cần nhanh chóng tiến hành điều trị để có thể ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm khác.
Điều trị thoái hoá khớp cổ chân
Người bệnh sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm để xác định nguyên nhân và tình trạng gây bệnh. Một số xét nghiệm thường được chỉ định như chụp X quang, Chụp nội soi MRI nhằm kiểm tra mức độ tổn thương của phần sụn khớp từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Việc điều trị thường được dùng kết hợp giữa dùng thuốc Tây Y, trị liệu vật lý kết hợp với việc thay đổi chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa học hơn. Trong một số trường hợp nguy hiểm người bệnh còn có thể được yêu cầu phẫu thuật để ngăn chặn các biến chứng trầm trọng.
Điều trị bằng Tây Y
Với Tây Y, điều trị thoái hóa khớp cổ chân được tập trung ngăn ngừa các triệu chứng đau nhức đồng thời hỗ trợ khả năng phục hồi chức năng vận động tốt nhất.
Dùng thuốc
Việc dùng thuốc là biện pháp được ưu tiên hàng đầu vì cho hiệu quả rất tốt đồng thời cho hiệu quả cực kỳ nhanh chóng. Việc dùng thuốc có thể được chỉ định với cả các trường hợp nhẹ mới khởi phát và cả các tình trạng bệnh đã tiến triển nặng. Một số loại thuốc thường được dùng trong điều trị thoái hóa khớp gối bao gồm
- Nhóm thuốc giảm đau, kháng viêm: Aspirin, Naproxen, Methotrexat,…
- Các loại thuốc điều trị tại chỗ: Các loại thuốc dạng bôi, xịt, hoặc các miếng dán giúp giảm đau.
- Các loại thuốc tiêm: các nhóm thuốc có chứa steroid có khả năng giảm đau, kháng viêm cực mạnh.
Tuy nhiên việc dùng thuốc thường chỉ thường chỉ định trong một thời gian ngắn vì các nhóm kháng viêm, giảm đau thường không thực sự tốt cho cơ thể. Lạm dụng thuốc trong thời gian dài khiến sức khoẻ có xu hướng xấu đi và dễ mắc nhiều bệnh trầm trọng hơn như đau dạ dày hay rối loạn chức năng thận.
Người bệnh cần chú ý tuân thủ tuyệt đối theo đúng liều dùng của bác sĩ. Dùng thuốc quá mức khiến cơ thể dần hình thành cơ chế kháng thuốc và người bệnh cần phải tăng dần liều lên mới có tác dụng. Điều này sẽ khiến việc điều trị gặp thêm rất nhiều khó khăn và mất thời gian lâu hơn.
Vật lý trị liệu
Các bài tập vật lý trị liệu được chỉ định cho người bệnh nhằm cải thiện chức năng vận động cho người bệnh, đặc biệt với những người bị thoái hoá cổ chân cấp độ nặng. Các bài tập này cần có sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo độ chính xác về mặt tư thế giúp cho quá trình điều trị đạt kết quả được rút ngắn tối đa.
Một số bài tập có thể được chỉ định như
- Bài tập kéo dãn cổ chân: Người bệnh nằm với tư thế nằm ngửa, một người hỗ trợ sẽ dùng 1 tay nâng gót chân tay còn lại giữ bàn chân. Kéo hai tay xuống phía dưới đồng thời nhằm kéo dài cổ chân. Thực hiện mỗi bên khoảng 5 lần để có thể cải thiện bệnh hiệu quả.
- Bài tập quay cổ chân: người bệnh nằm ngửa với tư thế duỗi thẳng 2 chân, cần một người hỗ trợ ngồi phía dưới, dùng một tay giữ gót chân, một tay để giữ phần đầu của bàn chân. Người hỗ trợ quay cổ chân người bệnh 3 lần đồng thời đẩy mạnh bàn chân vào ống chân rồi kéo thẳng lại như ban đầu. Thực hiện 10 lần mỗi ngày để có thể hỗ trợ điều trị.
- Bài tập lắc chân: Bệnh nhân nằm ngửa, cần một người hỗ trợ để đỡ gót chân lên, đặt ngón tay cái ở mắt cá chân rồi đẩy gót chân vào phần ống chân lại và kéo thẳng ra. Kéo đẩy liên tục trong khoảng 10 phút mỗi ngày.
Can thiệp ngoại khoa
Thường việc phẫu thuật chỉ được chỉ định khi tình trạng bệnh đã quá nguy hiểm đồng thời việc dùng thuốc đã không còn tác dụng. Tuỳ vào mức độ tổn thương của bề mặt sụn khớp mà người bệnh sẽ được chỉ định các phương pháp phẫu thuật khác nhau. Một số phương pháp thường được dùng bao gồm
- Tái tạo bề mặt sụn
- Thay thế khớp cổ chân bán phần
- Thay thế khớp cổ chân toàn phần
- Lắp thiết bị hỗ trợ vào trong khớp
Ưu điểm của việc phẫu thuật chính là cho kết quả cực kỳ nhanh chóng. Sau phẫu thuật khả năng hồi phục cực cao, khả năng tái phát thấp giúp nhanh chóng phục hồi chức năng vận động của cơ thể. Tuy nhiên các phương pháp phẫu thuật này lại tiềm ẩn khá nhiều nguy hiểm đồng thời chi phí cũng rất cao nên người bệnh cần chú ý cân nhắc và tham khảo với bác sĩ trước khi thực hiện.
Điều trị bằng Đông Y
Áp dụng các phương pháp đông y vào điều trị thoái hoá khớp cổ chân cũng là phương pháp được rất nhiều người lựa chọn áp dụng. Điều trị bằng phương pháp này có ưu điểm là có độ an toàn cao, không gây ảnh hưởng cho cơ thể mà ngược lại còn hướng tới bồi bổ giúp tăng cường sức khỏe tốt hơn.
Các biện pháp dùng trong Đông y thường là dùng thuốc, châm cứu hay cấy chỉ. Mục đích của các phương pháp này đều là tác động trực tiếp vào các kinh huyệt, lưu thông máu huyết, tăng cường chức năng can, thận và cả hệ xương khớp của cơ thể từ đó hỗ trợ quá trình giảm đau và loại bỏ hoàn toàn các căn nguyên gây bệnh.
Người bệnh cần chú ý lựa chọn các nhà thuốc uy tín uy tín để đảm bảo an toàn cho chính bản thân bởi chỉ cần châm cứu sau kinh huyệt thì có thể gây ra rất nhiều các vấn đề nguy hiểm khác. Một nhược điểm khác của điều trị bằng Đông Y là cần phải kiên trì sử dụng trong thời gian dài mới có thể giải quyết hoàn toàn các vấn đề gây bệnh. Vì vậy nếu tình trạng thoái hoá khớp cổ chân đang trong tình trạng thì nên hạn chế dùng phương pháp này.
Điều trị tại nhà
Việc điều trị tại nhà cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc cải thiện và phòng tránh nguy cơ bệnh tái phát. Ưu điểm của các phương pháp này là sử dụng hoàn toàn các thảo dược tự nhiên nên vừa đơn giản, dễ tìm, dễ thực hiện mà chi phí cũng rất thấp.
Một số bài thuốc thường được sử dụng như
- Sử dụng bột quế và mật ong: Dùng mật ong và bột quế đúng theo tỷ lệ 1:1, sau đó cho thêm 1 ít nước ấm trộn đều thành một hỗn hợp sệt. Thoa đều hỗn hợp lên cổ chân mỗi ngày sẽ giúp giảm đau hiệu quả.
- Sử dụng rượu và tỏi trắng: Ngâm 100ml rượu trắng với vài củ tỏi đã được bóc vỏ thái lát trong 7 – 10 ngày. Dùng rượu này để xoa bóp quanh chân sẽ giúp máu huyết lưu thông, hạn chế cơn đau hay tình trạng tê cứng cổ chân nhanh chóng.
- Đắp lá ngải cứu: Rửa sạch một nắm ngải cứu, trộn cùng một ít muối rồi cho lên chảo nóng đem nướng cho thơm. Cho lá ngải còn nóng vào khăn mềm đợi hạ nhiệt bớt rồi áp vào cổ chân là phương pháp giảm các cơn đau cổ chân xuất hiện đột ngột.
- Chườm quanh chân: Chườm đá lạnh/ chườm nóng cũng giúp làm giảm tình trạng đau nhức.
Tuy nhiên các biện pháp này chỉ mang tính chất cải thiện các cơn đau tạm thời, không có khả năng điều trị bệnh triệt để. Người bệnh vẫn cần kết hợp với các loại thuốc hay phương pháp điều trị được bác sĩ chỉ định nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm khác.
Bên cạnh đó, người bệnh cần chú ý thay đổi chế độ dinh dưỡng phù hợp hơn để hỗ trợ tăng cường sức khỏe để giúp cơ thể tiếp nhận các phương pháp điều trị đạt kết quả tốt nhất.
Các thực phẩm người bệnh nên tăng cường bổ sung lúc này bao gồm
- Các món ăn giàu canxi: Bổ sung các thực phẩm như sữa, các loại hạt, các loại cá béo (cá trích, cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá mòi,…)..
- Trái cây mọng nước: dâu tây, việt quất, mâm xôi,…
- Các loại rau có màu xanh: rau chân vịt, bông cải xanh..
- Các loại gia vị như: gừng, tỏi, nghệ..
- Dầu oliu
Các thực phẩm người bệnh cần hạn chế lúc này bao gồm
- Thức ăn có hàm lượng chất béo xấu cao như thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh..
- Các món ăn được chế biến từ lúa mì, yến mạch tinh chế
- Rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích
- Các loại đồ ăn chế biến sẵn
- Nội tạng động vật
Người bệnh cũng cần chú ý có chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi phù hợp hơn, hạn chế vận động mạnh hay đi lại nhiều trong quá trình vận động để có thể hỗ trợ quá trình phục hồi nhanh chóng nhất.
Phòng tránh thoái hóa khớp cổ chân
Thoái hóa khớp cổ chân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả tinh thần lẫn chất lượng cuộc sống của mỗi người bệnh, vì vật tốt nhất bạn nên đề cao tinh thần phòng tránh bệnh này càng sớm càng tốt. Có các biện pháp phòng tránh sớm còn có thể ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh ngay cả khi đã bước qua tuổi 40 và đem đến cho một cuộc sống khỏe mạnh, tuyệt vời hơn rất nhiều.
Một số biện pháp giúp phòng tránh bệnh này hiệu quả bao gồm
- Bổ sung dinh dưỡng dưỡng đầy đủ, đặc biệt là canxi, vitamin và các khoáng chất cần thiết.
- Bổ sung thêm các viên uống vitamin, đặc biệt với các đối tượng trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người lớn tuổi
- Hạn chế làm việc quá sức hay vận động mạnh thường xuyên
- Nghỉ ngơi
- Ngâm chân với nước ấm sau mỗi ngày làm việc sẽ giúp chân được thư giãn và lưu thông máu tốt hơn.
- Ưu tiên di chuyển bằng giày bệt, nếu do tính chất công việc cần phải đi cao gót nhiều nên đi massage chân nhiều hơn.
- Tập các bài thể dục tốt cho xương phù hợp với tình trạng sức khỏe.
- Nếu gặp các chấn thương hay bệnh lý liên quan cần kiên trì điều trị triệt để.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân và cách điều trị thoái hóa khớp cổ chân đang được sử dụng nhiều hiện nay, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn về căn bệnh nguy hiểm này. Hãy thường xuyên đi khám bệnh định kỳ để sớm phát hiện nguy cơ mắc bệnh tiềm ẩn để có phương pháp điều trị bệnh kịp thời, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm khác xảy ra làm ảnh hưởng đến sức khỏe.