Sâm đương quy hay còn gọi là sâm của phụ nữ được dân gian truyền tai nhau với công dụng bồi bổ khí huyết, điều trị các bệnh nội tiết, còn hỗ trợ điều trị rất tốt cho xương khớp. Ngoài ra, Sâm Đương Quy còn trở thành bài thuốc tăng cường sinh lý nam hiệu quả khi kết hợp với một số dược liệu khác. Bài viết sau đây sẽ cho thông tin chi tiết về loại dược liệu này.
Sâm đương quy là gì?
- Tên gọi khác: Nhân sâm dành cho phụ nữ, Tần Quy, Can Quy
- Tên khoa học: Angelica sinensis
- Tên tiếng Anh: Angelica, female ginseng
- Thuộc họ Hoa tán Apiaceae
Mô tả chi tiết về sâm đương quy
Đương quy là một loại cây thân thảo lớn, sống lâu năm và thường có chiều cao trung bình từ 40 đến 80cm, hoặc có thể cao hơn tùy theo tuổi thọ của cây. Thân cây đương quy có hình trụ, thân màu tím nhạt và giữa cây thường có rảnh dọc. Lá đương quy thì mọc so le với nhau, có hình lưỡi mác dài thuộc dạng lá kép xẻ 3 lần lông chim. Cuống lá thường dài ngắn khác nhau ôm lấy thân cây, đôi khi cũng không có cuống, mép lá thường có hình răng cưa nhưng chia không đều.
Thảo dược có hoa tán kép màu trắng. Mỗi cụm thường có từ 10-30 hoa , nở rộ vào tầm tháng 7, tháng 8. Quả đương quy kết trái sau mỗi mùa hoa, trái nhỏ, thường có màu tím.
Sâm đương quy là phần rễ củ của cây. Rễ củ thường khá to, có vỏ ngoài màu nâu vàng, chia thành nhiều nhánh với nhiều rễ con bám xung quanh. Nếu nhìn sơ qua thì khá giống với rễ nhân sâm. Phần thịt bên trong khá chắc dẻo, nhiều thịt, có màu trắng hồng và mùi thơm khá đặc trưng. Với những người trong nghề chỉ cần ngửi mùi này có thể phân biệt được sâm đương quy dễ dàng.
Do sâm có khá nhiều rễ nhánh nên bạn cần phân biệt một chút về các loại này
- Rễ chính là phần rễ chính lớn nhất, được gọi là Quy đầu thường có đường kính 1.5 – 4cm, đầu tù và tròn. Đây cũng là phần có giá trị dinh dưỡng rất cao
- Quy thân là rễ đã được cắt bỏ phần đầu và đuôi giúp bồi bổ khí huyết.
- Các rễ phụ hay rễ nhánh được gọi là Quy vĩ, thường có đường kính 0.3 – 1cm thường có giá trị thấp hơn.
Xuất xứ và phân bố
Sâm Đương Quy vốn có xuất xứ từ Trung Quốc, chủ yếu là những vùng núi cao có khí hậu lạnh lẽo có thể cách mực nước biển từ 2000- 3000m. Tại đây sâm phát triển cực tốt, củ to và rất nhiều dưỡng chất. Bên cạnh đó các khu vực như Triều Tiên có khí hậu mát mẻ tương tự cũng trồng rất tốt loại dược liệu này.
Tại Việt Nam, sâm đương quy bắt đầu được du nhập và trồng từ những năm 1960 nhưng lúc này cây chưa thực sự sinh trưởng không được mạnh cho lắm. Thời điểm này mới chỉ có Sapa và một số khu vực xung quanh Hà Nội là đạt đủ điều kiện khí hậu mà môi trường để phát triển tốt nhất loại cây này.
Nhờ kỹ thuật trồng trọt tiên tiến nên hiện nay loại thảo dược này đã bắt đầu được trồng ở nhiều hơn nhưng chủ yếu vẫn là các vùng núi cao tại Tây Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Hòa Bình. Một số tỉnh ở khu vực Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đăk Lăk.. cũng đang canh tác khá tốt loại cây này. Nhờ đó góp một phần vô cùng quan trọng trong phát triển ngành y tế tại Việt Nam.
Ngoài ra hiện nay cũng có một số khu vực tiến hành nuôi trồng sâm đương quy trong các trang trại thảo dược với quy mô lớn bởi giá trị kinh tế khá cao của nó. Nhờ kỹ thuật tiên tiến nên các dưỡng chất có trong các loại củ này cũng khá tương đương với sâm rừng đồng thời hỗ trợ phụ vụ nhu cầu của người mua tiện lợi hơn rất nhiều.
Cách trồng Đương Quy
Thường Đương quy chủ yếu được trồng bằng cách gieo hạt. Trong đó hạt đương quy lấy giống và ươm mầm tại những vùng núi cao, những nơi có khí hậu mát lạnh thì sau khi gieo mới có thể thu được củ sâm tốt, nhiều dưỡng chất.
Đặc biệt trước khi gieo phải tiến hành xử lý hạt bằng cách ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 40 độ trong 2 tiếng, sau đó vớt hạt trộn với cát khô. Hạt được bọc quanh một lớp cát đem đặt vào một tấm vải mỏng, đặt tiếp vào một cái rổ rồi dùng tấm vải khác đậy lên. Chú ý tưới đẫm nước mỗi ngày, chú ý treo rổ lên cho nó thoát nước, không để nước ngập hạt. Sau 10 ngày, tiếp tục lấy ra trộn với tro khô là có thể bắt đầu đem đi gieo.
Việc ươm mầm và trồng Đương quy tuy không quá khó nhưng đòi hỏi nhiều kỹ thuật nên cần những người có kinh nghiệm xử lý để lấy được giống hạt đạt chất lượng tốt nhất.
Chế biến và bảo quản
Sâm đương quy thường chỉ dùng phần củ rễ để làm thuốc. Thường việc thu hoạch chỉ tiến hành khi cây được ít nhất 3 năm tuổi. Người ta thường bắt đầu thu hoạch vào mùa thu, chặt lấy rễ, bỏ thân rồi bó thành bó nhỏ. Tiếp đó sẽ xếp từng chồng củ đương quy lên giá đốt để xông khói nóng (không đốt trực tiếp) cho đến khi dược liệu chuyển sang màu đỏ tươi hay màu vàng kim tuyến. Cuối cùng đem đi phơi hoặc sấy khô để bảo quản dần.
Thường việc phơi sâm được thực hiện trong khoảng 6- 9h sáng vì lúc này tia UV trong mặt trời không quá mạnh nên sẽ không thể loại bỏ được một số dưỡng chất trong sâm. Sâm sau khi phơi khô hoàn tất sẽ được bảo quản trong hộp hoặc bao bì nilon được đóng gói kín, để nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và ẩm mốc làm mốc sâm.
Tính chất của sâm đương quy
Giá trị của sâm đương quy chính là nằm trong tác dụng chữa bệnh vô cùng hiệu quả và an toàn với người dùng. Theo y học cổ truyền, loại dược liệu này tính ấm, vị ngọt, hơi cay, quy trực tiếp vào Tâm, Tỳ, Can, nhờ đó hỗ trợ cải thiện rất nhiều vấn đề cho sức khỏe.
Thành phần hóa học của sâm đương quy
Trong sâm đương quy chứa rất nhiều thành phần hóa học tự nhiên tốt cho sức khỏe đặc biệt có thành phần tinh dầu khá cao, chiến đến 0,26% và cao hơn hẳn một số loại sâm khác. Kết hợp cùng một số chất khác đem đến tác dụng tăng cường sức khỏe và cải thiện rất nhiều bệnh lý. Cụ thể như sau
- 0,2 – 0,4% tinh dầu ( trong đó có đến hơn 40 các loại acid tự do): Tùy vào từng khu vực trồng mà hàm lượng tinh dầu tăng hay giảm. Tinh dầu này đóng vai trò quan trọng trong bồi bổ khí huyết, tăng cường sức đề kháng, hạ huyết áp và hỗ trợ điều trị rất nhiều bệnh lý khác.
- Acid hữu cơ ferulic: có tác dụng ngăn chặn sự ngưng tập tiểu cầu.
- Ligustilide: hỗ trợ tăng cường tuần hoàn máu đến các cơ quan hiệu quả hơn, từ đó hỗ trợ khả năng vận động và tăng cường sinh lực và năng lượng cho người dùng.
- N-butylphthalide: điều trị các bệnh thiếu máu thường gặp ở người sau phẫu thuật, người thiếu máu do cơ địa..
- Polysaccharide: Loại bỏ các khối u nguy hiểm cho cơ thể đồng thời tăng cường khả năng hệ miễn dịch.
- Phytoestrogen: chống viêm, ức chế khả năng co bóp tử cung quá mức ở phụ nữ
- Coumarin: hoạt huyết bổ máu, giãn nở động mạch vành.
- Sterol: ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, loại bỏ các tế bào ung thư
- Vitamin B1,B12,E: tăng cường chuyển hóa năng lượng cho cơ thể, bổ huyết, tăng cường sức đề kháng cũng như tái tạo các tế bào mới cần thiết cho cơ thể.
- Brefeldin: thành phần rất tốt cho xương khớp, có thể cải thiện những tình trạng đau nhức cơ thể hiệu quả.
- Một số nguyên tố vi lượng khác: Nhôm, đồng, kẽm, canxi, crom, magie…
Tác dụng của sâm đương quy
Dân gian thường dùng các bài thuốc từ sâm đương quy cho phụ nữ để bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe. Ngoài ra nó còn đem đến tác dụng tốt trên các chứng đau nhức xương khớp, mụn nhọt, tăng cường sinh lý cho phái mạnh hiệu quả.
Rất tốt cho nữ giới
Sâm đương quy còn được gọi là “nhân sâm cho phụ nữ” bởi nó mang đến rất nhiều tác dụng cho phái đẹp mà hiếm loại thảo dược nào có thể làm được. Sâm không chỉ giúp bồi bổ khí huyết mà còn kích thích sản sinh nội tiết tố nữ hỗ trợ giải quyết các vấn đề về da cùng một số triệu chứng bất thường như tắt kinh, bế kinh hay đau bụng kinh. Bởi thế mà phái đẹp thường rất hay tìm mua các sản phẩm có thảo dược này.
Theo đông y, củ Đương quy giúp bổ huyết hoạt huyết, chỉ huyết vì thế đem đến khả năng cải thiện các triệu chứng như tắt kinh, rối loạn kinh nguyệt. Theo Tây y thì trong thành phần của dược liệu có chứa Phytoestrogen giúp thư giãn tử cung và chống viêm từ đó làm giảm nhanh các triệu chứng đau bụng mỗi khi tới ngày “đèn đỏ” hay đau bụng ở phụ nữ sau sinh.
Cồn được chiết xuất từ củ đương quy còn được nghiên cứu với khả năng làm tử cung cô lập hưng phấn trong khi đó tinh dầu thảo dược này lại đêm đến tác dụng ức chế tử cung. Do đó một số nhà khoa học cho rằng dược liệu này có khả năng làm tăng hoạt động co bóp ở cơ quan tại phụ nữ.
Đương quy không liên kết trực tiếp với các thụ thể estrogen và cũng không có tác dụng làm dày màng nhầy trong tử cung vào thời kì kinh nguyệt, tuy nhiên có thể giác động làm thay đổi gián tiếp nội tiết tố nữ. Đồng thời nó cũng làm mạnh tuần hoàn ở cơ quan tình dục, tăng cường ham muốn ở nữ giới và cải thiện một số triệu chứng lãnh cảm thường gặp ở một số người.
Bên cạnh đó nhờ tác dụng bồi bổ máu, điều hòa nội tiết tố nữ ổn định nên việc dùng loại sâm này còn giúp cải thiện các vấn đề da mụn ở nữ giới do sự thay đổi nội tiết tố bất thường gây nên. Một số tác dụng khác mà dược liệu này đem đến cho nữ giới như tăng cường sinh dưỡng giúp tuyến vú phát triển, tăng cường sức đề kháng và giúp trẻ hóa cơ thể.
Phụ nữ muốn lấy lại tuổi thanh xuân có thể tham khảo sử dụng một số bài thuốc hay món ăn từ sâm đương quy thường xuyên hơn để da dẻ mịn màng, bớt vết nhăn, chống lão hóa cực, làm dày và đen tóc cực kỳ tốt.
Tăng cường hệ miễn dịch
Polysaccharide, các tinh dầu cùng nhóm các vitamin và khoáng chất đều là các hoạt chất có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể rất tốt, nhất là với những người có cơ địa yếu như người đang bị chấn thương hay phụ nữ sau sinh.
Các nghiên cứu cũng cho thấy sâm đương quy có thể làm tăng khả năng thực bào của đại thực bào, hỗ trợ quá trình chuyển hóa của các lympho bào , kích thích sản sinh ra nhiều kháng thể từ đó tăng cường sức đề kháng cho người dùng.
Do đó dược liệu này thường được khuyên dùng cho những người có cơ thể suy nhược, mác một số bệnh lý làm hệ miễn dịch hoạt động kém, hay mắc các bệnh như đau bụng, viêm phế quản, viêm họng hay viêm amidan,..
Bồi bổ khí huyết
Một trong những khả năng tuyệt vời nhất của sâm đương quy chính là bồi bổ khí huyết. Ligustilide có trong sâm giúp tăng cường hệ tuần hoàn máu trong khi đó N-butylphthalide giúp cải thiện tình trạng thiếu máu. Các vitamin B12 và acid folic cũng giúp tăng sản sinh các tế bào hồng cầu để sản sinh ra máu tốt cho cơ thể nhiều hơn.
Cải thiện được vấn đề máu xấu cũng giúp giải quyết các vấn đề như cơ thể xanh xao, nhanh mệt mỏi, tóc bạc sớm, môi thâm, ăn uống kém. Người bệnh sau khi dùng các bài thuốc từ sâm đương quy trông khỏe mạnh hồng hào hơn trông thấy, ăn ngủ cũng ngon hơn từ đó có thể tăng cường sức khỏe tuyệt vời.
Tốt cho não bộ
Các hoạt chất trong dược liệu giúp hỗ trợ khả năng tuần hoàn máu để đưa máu lên não nhiều hơn, từ đó cải thiện được các vấn đề trí nhớ kém, hay quên, hay đau đầu chóng mặt. Đồng thời các thành phần này cũng giúp ngăn chặn sự kết dính tại tiểu cầu, đồng thời hỗ trợ điều trị hiệu quả các triệu chứng viêm tắc tĩnh mạch và huyết khối não rất nguy hiểm.
Kháng khuẩn, chống viêm
Khả năng kháng khuẩn chống viêm của sâm đương quy cũng là một trong những tính chất đã được đánh giá rất cao của dược liệu. Nước từ dịch tiết của loại thảo dược này có khả năng làm giảm tính thẩm thấu của huyết quản nên có thể ức chế một số chất gây viêm mà tiểu cầu 5TH sản sinh trong cơ thể. Do đó có thể loại bỏ một số tình trạng viêm nhiễm bên trong do các bệnh lý gây ra.
Mặt khác nước sắc sâm đương quy cũng giúp ức chế sự sinh sản và phát triển của một số vi khuẩn như phẩy khuẩn tả, liên cầu khuẩn tán huyết hay trực khuẩn thương hàn,… Trong khi đó tinh dầu chiết xuất từ thảo dược giúp ngăn chặn sự sự sinh sản của trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn coli.. rất tốt cho hệ tiêu hóa.
Ổn định huyết áp
Một số nghiên cứu cho thấy thành phần ligustilide trong dược liệu này giúp hỗ trợ tăng tuần hoàn máu, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ do thiếu máu nên não. Bên cạnh đó acid hữu cơ ferulic còn có khả năng ngăn chặn sự ngưng tập tiểu cầu. Từ đó giúp ổn định huyết áp ở mức an toàn cho người dùng. Tác dụng này rất tốt cho những người già, người lớn tuổi thường vị tăng huyết áp đột ngột.
Một số tác dụng khác
Sử dụng sâm đương quy còn đem đến một số tác dụng sau đây
- Tốt cho tim mạch
- Chống hình thành cục máu đông
- Làm giãn cơ trơn phế quản
- Ngăn ngừa glycopen trong gan giảm thấp
- Kết hợp với một số thảo dược khác giúp tăng cường sinh lý nam, chống xuất tinh sớm
- Cải thiện bệnh táo bón, khó tiêu
- Tốt cho xương khớp, trị bệnh đau cột sốt
- Tốt cho những người suy nhược cơ thể
- Trị bệnh viêm tiền liệt tuyến.
Cách dùng Sâm đương quy
Có rất nhiều bài thuốc từ sâm đương quy, tuy nhiên tùy thuộc vào tình hình sức khỏe mà người bệnh sử dụng những bài thuốc sao cho phù hợp. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến từ các bác sĩ Đông y để biết cách sử dụng hợp lý và phù hợp với thể trạng bản thân, tránh gây ra các tác dụng phụ khác.
Bài thuốc 1: Rượu sâm đương quy
Rượu sâm đương quy có thể dùng cho cả nam và nữ giới để tăng cường sinh lý. Bạn có thể dùng cả dạng sâm tươi hoặc khô để ngâm rượu tuy nhiên so sâm tươi còn phải sơ chế cơ bản để làm bỏ độc tố bên ngoài, vì vậy tốt nhất bạn nên mua sẵn dạng sâm khô sẽ tiện lợi hơn rất nhiều.
Thực hiện như sau
- Chuẩn bị 1kg đương quy khô tương đương với 10l rượu ngon loại 45 độ. Nếu dùng sâm tươi thì 1kg sâm tươi sẽ dùng ngâm với 5l rượu.
- Xếp sâm đã được làm sạch vào bình thủy đã được khử trùng, đổ ngập rượu vượt mặt sâm rồi đậy kín nắp bảo quản nơi thoáng mát.
- Ngâm 6 tháng với sâm khô và 3 tháng với sâm tươi là có thể bắt đầu đưa ra sử dụng.
- Mỗi lần dùng khoảng 1-2 ly nhỏ vào buổi tối.
- Chú ý không được lạm dụng rượu sâm quá mức hoặc uống đến say có thể gây ra một số tác dụng không tốt.
Bài thuốc 2: Chữa suy nhược cơ thể, thiếu máu, chảy mồ hôi nhiều
Với những người có cơ thể yếu do thiếu máu, ăn kém ngon hay bị chảy mồ hôi nhiều gây khó chịu có thể thử áp dụng bài thuốc này. Đây là bài thuốc tốt cho người già yếu, người mới ốm dậy, phụ nữ sau sinh hay những người có cơ địa gầy yếu bẩm sinh.
Thực hiện như sau
- Chuẩn bị 16g đương quy, 12g thục địa, 8g bạch thược, 6g xuyên khung
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 600ml nước, đun lửa nhỏ đến khi còn 200ml thì ngưng
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 3: chữa các chứng cảm mạo, âm hư ở phụ nữ
Những người cảm mạo luôn cảm thấy lạnh trong người, thường xuyên đau bụng sốt rét, tiêu chảy, nôn mửa. Đặc biệt eneus gặp ở phụ nữ còn có thể dẫn tới lãnh cảm thì nên tham khảo thực hiện bài thuốc sau
- Chuẩn bị đương quy, bạch truật, bạch linh, bạch thược, sài hồ, bạc hà, chích thảo mỗi vị 4g; chi tử, đơn bì mỗi thứ 2,8g.
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 1 lít nước, đun lửa nhỏ trong khoảng 20 phút
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 3: Chữa rong kinh, rong huyết hay sảy thai ra máu
Phụ nữ nếu gặp phải các vấn đề rong kinh, rong huyết thường rất khó có trong, trong khi đó những người sau sảy thai sức khỏe cũng thường suy yếu, nếu không chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe cũng có thể mất khả năng sinh sản.
Tham khảo ngay bài thuốc sai
- Dùng đương quy, sinh địa mỗi thứ 12g; bạch thược 16g; xuyên khung, a giao, cam thảo, ngải diệp mỗi thứ 8g.
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 800ml nước, đun lửa nhỏ đến khi còn 400ml thì ngưng
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 5: chữa cảm mạo, trong lạnh ngoài nóng, không khát, sợ lạnh
Những người mắc chứng cảm mạo phong hàn còn gặp phải các triệu chứng như sợ nước, ngại tắm rửa, uống nước, cả ngày không khát khiến cơ thể bị khô và làm bệnh trầm trọng hơn. Thực hiện ngay bài thuốc sau để cải thiện nhanh chóng
- Dùng đương quy, nhục quế, bạch chỉ, bạch linh, xuyên khung, cam thảo, bạch thược mỗi vị thuốc 12g; 8g bán hạ, 6g cát cánh; thương truật, trần bì mỗi thứ 3g; 2g can khương, 1,6g hậu phác.
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 2 lít nước tỏng khoảng 30 phút thì ngưng
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 6: chữa táo bón, huyết nhiệt
Những người bị chứng huyết nhiệt (máu nóng) thường gặp phải tình trạng xuất huyết, chảy máu cam, ra mồ hôi trộm, cơ thể nóng, ít uống nước hay những người gặp các vấn đề về tiêu hóa như táo bón nên dùng ngày bài thuốc này để cải thiện bệnh nhanh chóng.
Thực hiện như sau
- Dùng đương quy, thục địa, đại hoàng, cam thảo, đào nhân mỗi thứ 4g; sinh địa, thăng ma mỗi thứ 3g; 1g hồng hoa.
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 500ml nước, đun lửa nhỏ đến khi còn 250ml thì ngưng
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 7: bài thuốc thanh vị tán ( đau răng)
Tình trạng đau răng không chỉ xuất hiện ở trẻ nhỏ mà người lớn cũng có thể gặp phải và gây ra rất nhiều sự khó chịu và bất tiện trong cuộc sống. Dùng ngay bài thuốc này có thể cải thiện triệu chứng này đáng kể
- Dùng đương quy, thăng ma mỗi thứ 2g; hoàng liên, mẫu đơn mỗi thứ 1,2g. Nếu đau quá nhiều có thể cho thêm một ít thạch cao.
- Các nguyên liệu đem rửa sạch lại để loại bỏ bụi bẩn rồi đem sắc cùng 500ml nước, đun lửa nhỏ đến khi còn 200ml thì ngưng
- Chia thuốc thành 3 phần uống trong ngày
Bài thuốc 8: Chữa ra mồ hôi trộm, mất ngủ, hơi thở ngắn
Tình trạng ra mồ hôi trộm rất thường gặp ở trẻ nhỏ khiến bé dễ bị cảm sốt, khó thở đồng thời dễ gây ra rất nhiều bệnh lý khác. Thực hiện bài thuốc này mỗi ngày để cải thiện dứt điểm các triệu chứng này.
- 20g đương quy , 6g phục thần, 4g đơn sâm, 4g mẫu đơn đã được tráng sơ với rượu
- 12g thục địa nướng sơ, 12g liên nhục, 6g nhân sâm được sao khô trên chảo nóng
- 12g bạch thược, 15 hạt ngũ vị, 10g cao quy bản sao với mật,
- 4g a giao (sao phồng)
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 1 lít nước cho tới khi cạn còn phân nửa.
- Chia thuốc ra cho bé dùng hết trong ngày.
Bài thuốc 9: chữa rút gân và đau sưng tinh hoàn
Nam giới đau nhức xương cốt hay sưng tinh hoàn đều gặp các vấn đề về sinh lý khiến xuất tinh sớm hoặc khó cương dương, đồng thời sưng đau ở bộ phận sinh dục rất khó chịu. Với các tình trạng nhẹ có thể tham khảo thêm với bài thuốc này.
- Dùng 12g đương quy, 10g bạch thược, đơn bì, sài hồ, độc hoạt mỗi thứ 4g, 1,2g tiểu hồi, 3,2g xuyên khung
- 4g chi tử đem sao đen
- 4g bạch truật sao mật
- 2g ô dược sao khô trên chảo nóng
- 2,8g ngô thù sao mật rượu
- 2,8g quất hạch bỏ vỏ sao
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 800ml nước cho tới khi cạn còn 300ml thì ngưng
- Chia thuốc ra dùng nhiều lần trong ngày.
Bài thuốc 10: chữa gầy yếu, sốt về chiều, thiếu máu
Những người có cơ địa suy nhược, gầy yếu, khó ăn, dễ bị cảm sốt về chiều hay cơ thể xanh xao, mệt mỏi, thiếu sức sống do thiếu máu nên kiên trì thực hiện bài thuốc này để sớm tăng cường sức khỏe
- Dùng 20g đương quy, 40g thục địa, 12g nhân sâm, 8g đan sâm, viên chí, táo nhân mỗi thứ 4g, vài lát gừng tươi.
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 500ml nước cho tới khi cạn còn 200ml nước thì ngưng
- Chia thuốc ra dùng ngày 2 lần khi còn ấm
Bài thuốc 11: bổ tỳ vị trị bệnh suy yếu
Tỳ vị hư yếu khiến khả năng hấp thụ dưỡng chất của cơ thể gặp rất nhiều vấn đề, khả năng tiêu hóa kém khiến cho sức khỏe ngày càng suy yếu nhanh chóng. Thực hiện ngay bài thuốc sau để cải thiện bệnh
- Dùng 40g đương quy, 12g thục địa, 8g bạch truật được tẩm sữa sao khô , 4g nhục thung dung đã được tẩm rượu nóng, 2g ngưu tất.
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 700ml nước cho tới khi cạn còn một nửa
- Chia thuốc ra dùng liều lần trong ngày
Bài thuốc 12: chữa cảm hàn
Cảm hàn hay trúng gió là căn bệnh thường gặp ở nhiều người khi trúng gió độc, đặc biệt vào những người trời trở lạnh đột ngột hay khi đi dưới mưa lâu. Dùng ngày bài thuốc sau đây có thể giải cảm nhanh chóng.
- Dùng 8g đương quy, 6g bạch thược, sài hồ 8g, trần bì 12g, 4g cam thảo, 3 lát gừng tươi.
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 1 lít nước trong khoảng 30 phút
- Chia thuốc ra dùng ngày 2 lần khi còn ấm
Bài thuốc 13: Chữa bệnh ung thư
Những người đang bị bệnh ung thư hoặc mắc bệnh lý có các nguy cơ biến chứng sang ung thư nên dùng ngay bài thuốc này để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Thực hiện như sau
- Đương quy, nhân sâm, bạch truật, phục linh, cam thảo, viễn chí, xà sang, phụ tử chế mỗi thứ 6g; toan táo nhân, khởi tử, bạch chỉ mỗi vị 9g.
- Tất cả các nguyên liệu đem sắc cùng 800ml nước trong khoảng 300ml
- Chia thuốc ra dùng nhiều lần trong ngày.
Một số món ăn với sâm đương quy
Bên cạnh dùng để sắc thuốc, người ta còn dùng sâm đương quy để chế biến thành các món ăn bổ dưỡng tốt cho sức khỏe. Dùng các món ăn này điều độ sẽ cải thiện sức khỏe nhanh chóng, tăng cường cân nặng, bồi bổ khí huyết, da dẻ mịn màng.
Tham khảo ngay một số món ăn sau đây
Đương quy hầm đuôi heo
Đây là món ăn rất tốt cho xương khớp nên dùng nhiều cho những người già yếu, người mới ốm dậy, người tê nhức chân tay hay phụ nữ sau sinh đều rất tốt. Thực hiện như sau
- Dùng khoảng 500g đuôi lợn và 200g đương quy
- Đuôi lợn rửa sạch, cạo sạch lông, chặt khúc vừa ăn
- Hầm đuôi lợn đến khi gần chín thì cho thêm đương quy vào hầm
- Có thể cho thêm cà rốt vào hầm nếu thích
- Cho thêm gia vị, gừng, hạt tiêu về hầm cho chín.
- Ăn ngay khi còn nóng.
Đương quy hầm tim heo
Đây là món ăn rất phù hợp trong những ngày nắng nóng, để giải nhiệt, cơ thể không bị uể oải mệt mỏi. Món ăn này cũng rất dễ ăn có thể dùng cho cả người già, trẻ em, phụ nữ hay nam giới đều rất tốt.
Thực hiện như sau
- Dùng 1 quả tim lợn, 100g đương quy, 20g đẳng sâm
- Tim lợn đem rửa sạch, loại bỏ máu đông, tách đôi, rửa sạch máu đông, rửa lại bằng rượu
- Đương quy và đẳng sâm rửa sạch để loại bỏ các tạp chất rồi nhồi vào giữa quả tim heo. Dùng chỉ hoặc dây cuốn lại để cố định lại các dược liệu bên trong.
- Cho tim heo vào nồi rồi cho thêm rượu, gừng, hành, tỏi nên thêm chút gia vị rồi đem đi hấp cách thủy từ 15- 20 phút.
- Dùng ngay khi còn nóng.
Đương quy hầm cá
Với món ăn này bạn nên chọn những loại cá sông như cá chép, cá diêu hồng hay cá trắm đỏ để có nhiều dưỡng chất nhất. Hạn chế việc dùng cá biển bởi trong một số loại cá biển có thể chứa thủy ngân nên không tốt cho một số đối tượng như trẻ em, phụ nữ có thai hay người già yếu.
Thực hiện như sau
- Dùng 1 cá cá khoảng 1kg, 200g đương quy cùng một ít gừng
- Cá làm sạch, bỏ ruột, ướp sơ qua
- Nhồi đương quy vào bụng cá
- Đem cá hấp cách thủy
- Thêm hỗn hợp xì dầu, muối tiêu cùng một ít gừng lên hấp cho chín
- Ăn ngay khi còn nóng.
Một số lưu ý khi dùng sâm đương quy
Sâm đương quy dù là một loại thảo dược tốt nhưng không phải ai cũng có thể dùng được và không phải dùng nhiều là tốt. Người bệnh tốt nhất nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Những người không nên dùng sâm đương quy
Những đối tượng sau đây không nên dùng sâm đương quy để tránh gây ra tác dụng nguy hiểm
- Những người có cơ địa quá yếu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
- Bệnh nhân ung thư đang trong giai đoạn xạ trị.
- Người mắc các bệnh về gan và thận.
- Bệnh nhân cao huyết áp.
- Người bị bệnh về hệ tiêu hóa.
- Phụ nữ có thai
- Người đang bị tiêu chảy vì dùng thuốc có tác dụng nhuận tràng
- Người có thể trạng nóng
- Những người đang trong giai đoạn cai rượu
Một số lưu ý khác
Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần chú ý một số vấn đề sau để đảm bảo việc dùng thuốc đạt kết quả tốt nhất cho sức khỏe. Các vấn đề cần chú ý như sau
- Không quá lạm dụng sâm đương quy, tốt nhất mỗi ngày chỉ nên dùng tối đa 15, 16g/ ngày
- Nếu dùng ở dạng tinh dầu hay rượu thuốc mua sẵn thì nên pha loãng để dễ uống hơn.
- Không dùng chung với các loại thuốc chống đông máu
- Nếu đang điều trị các bệnh lý khác có dùng thuốc nên tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng
- Dùng kéo dài có thể gây ra một số phản ứng phụ như dị ứng, rối loạn cương dương hay rối loạn tiêu hóa.
Sâm đương quy mua ở đâu, giá bao nhiêu
Sâm đương quy được trồng khá rộng rãi nên có mức giá khá rẻ, chỉ khoảng 40.000 – 70.000đ cho một ký sâm tươi chưa qua sơ chế. Với dạng sâm khô có mức giá cao hơn có thể từ 200.000 – 300.000đ/ kg tùy vào từng thời điểm. Bạn có thể tìm mua tại các nhà thuốc đông y, trên các trang thương mại điện tử hoặc mau trực tiếp tại các vùng trồng thảo dược này.
Chú ý lựa chọn những cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng tốt nhất của đương quy, tránh việc một số người bán ham lợi nên trộn lẫn các thảo dược khác có giá rẻ hơn khiến việc cải thiện sức khỏe gặp vấn đề. Tốt nhất bạn nên mua tại các cơ sở đông y uy tín.
Sâm đương quy là một loại thảo dược có thể cải thiện được rất nhiều bệnh nhưng phải đảm bảo dùng đúng cách. Hãy tham khảo thêm với bác sĩ về tình hình sức khỏe để có thể sử dụng bài thuốc từ sâm đương quy phù hợp hơn.