Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là một trong những bệnh lý xương khớp nghiêm trọng, căn bệnh này sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động cũng như cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Vì vậy nếu không được chẩn đoán kịp thời và điều trị đúng cách, có thể các rễ thần kinh sẽ bị tổn thương nặng nề, hậu quả là dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: teo cơ, rối loạn cảm giác, thậm chí bại liệt vĩnh viễn. Vì vậy để hiểu rõ hơn những thông tin liên quan đến căn bệnh này, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Căn bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh thông thường sẽ xuất hiện khi khối nhân nhầy nằm tại trung tâm đĩa đệm thoát ra khỏi bao xơ do đĩa đệm bị chèn ép quá mức hoặc cột sống chịu nhiều tổn thương. Đây là tình trạng tương đối phổ biến. Lúc này, các đĩa đệm lệch khỏi vị trí ban đầu, gây ra hiện tượng chèn ép rễ dây thần kinh hay ống cột sống. Mức độ nặng – nhẹ của triệu chứng sẽ phụ thuộc vào những áp lực tác động lên dây thần kinh.
Bệnh lý này khởi phát với những cơn đau nhức âm ỉ tại vùng cột sống đang bị tổn thương, đồng thời kèm theo hiện tượng tê bì, châm chích và hạn chế chức năng vận động. Nếu không được phát hiện đúng lúc và điều trị dứt điểm, thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh sẽ chuyển sang giai đoạn nặng nề và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: rối loạn cảm giác, rối loạn tiểu – đại tiện, rối loạn tuần hoàn não, teo cơ…
Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân thoát vị đĩa đệm nói chung và thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh nói riêng ngày càng gia tăng. Thế nhưng, nhiều người vẫn rất chủ quan, lơ là ngay cả khi bệnh đã biểu hiện thành nhiều triệu chứng. Bệnh lý mạn tính này thường âm thầm diễn biến trong một khoảng thời gian lâu dài và gây ra tình trạng liệt một/nhiều chi, liệt nửa người, thậm chí bại liệt vĩnh viễn.
Nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Các bác sĩ chuyên khoa cho biết, vấn đề này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
- Thoái hóa tự nhiên: Khi bước vào độ tuổi trung niên, cơ thể chúng ta bắt đầu lão hóa nhanh chóng. Hệ thống xương khớp trở nên xơ cứng và kém linh hoạt. Khi đó, bao xơ đĩa đệm dần dần thiếu nước, giảm độ đàn hồi, nhân nhầy đĩa đệm khô đi theo thời gian. Bên cạnh đó, vòng sụn bao bọc bên ngoài đĩa đệm cũng từ từ xơ hóa, có thể rạn nứt và rách vỡ. Đây chính là điều kiện thuận lợi để nhân kéo dễ dàng thoát ra ngoài thông qua khe hở và chèn ép lên dây thần kinh.
- Sinh hoạt – vận động sai tư thế: Sự vận động mạnh và thói quen sinh hoạt sai tư thế (lười tập thể dục, chuyển đổi tư thế đột ngột, kê gối quá cao khi ngủ) trong nhiều năm tháng khiến cột sống tổn thương nghiêm trọng, đĩa đệm lệch dần khỏi vị trí ban đầu, sau đó chèn ép lên rễ dây thần kinh.
- Thừa cân – béo phì: Chế độ ăn uống không khoa học, kém lành mạnh cùng thói lười biếng, ít vận động cũng là nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh. Trọng lượng cơ thể quá lớn có thể tăng cường áp lực lên cột sống, khiến nhân nhầy thoát ra ngoài theo thời gian, từ đó chèn ép lên những dây thần kinh xung quanh.
- Ăn uống thiếu dưỡng chất: Chế độ ăn uống không đảm bảo bổ sung đầy đủ hàm lượng canxi và khoáng chất thiết yếu cũng là tác nhân làm gia tăng tỷ lệ mắc phải vấn đề này.
- Đang mắc một số bệnh lý về cột sống: Gai cột sống, thoái hóa cột sống, vẹo cột sống… có thể là nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh.
Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể liên quan đến yếu tố bẩm sinh hoặc chấn thương do tai nạn lao động, tai nạn giao thông.
Triệu chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Theo các chuyên gia, bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh thường có các dấu hiệu nhận biết cơ bản sau:
- Khi người bệnh vận động, vùng cột sống bị tổn thương bắt đầu xuất hiện những cơn đau nhức. Tuy nhiên, lúc bạn nghỉ ngơi, triệu chứng này sẽ nhanh chóng thuyên giảm.
- Tại phần cột sống tổn thương, bên cạnh các cơn đau nhức, bạn cảm thấy ngứa ran như có kim châm.
- Khả năng vận động của bệnh nhân giảm sút rõ rệt. Mỗi lần vận động, độc giả cảm thấy đau nhức tại vùng lưng, vai và thắt lưng.
- Các cơ yếu dần và thường co giật nhẹ. Nếu bệnh biến chuyển nặng, bệnh nhân có thể bị teo cơ nhị đầu, cơ tam đầu, cơ kẽ xương, thậm chí bại liệt hoàn toàn (khi đĩa đệm lệch trượt quá nhiều, khiến tủy cổ bị chèn ép nghiêm trọng).
Ngoài ra, tùy vào vị trí tổn thương cột sống, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng như sau:
- Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh cổ: Vùng vai gáy đau mỏi, tê nhức, nhất là khi bạn xoay cổ, ngửa cổ hay cúi cổ thường xuyên. Những cơn đau nhức này sẽ lan rộng theo đường đi của các rễ thần kinh đang bị chèn ép, đi xuống cẳng tay, cánh tay, bàn tay và ngón tay.
- Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh tọa: Những cơn đau âm ỉ xuất hiện tại vùng hông, mông và thắt lưng, sau đó nhanh chóng xuôi theo đường đi của dây thần kinh tọa đến cẳng chân, đùi và bàn chân.
Bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là vấn đề cột sống thường gặp. Lúc này, đĩa đệm cột sống lệch khỏi vị trí ban đầu và tạo thành áp lực lớn lên các dây thần kinh xung quanh. Tình trạng này phát triển âm thầm trong khoảng thời gian lâu dài với mức độ nặng – nhẹ tùy thuộc vào áp lực lên dây thần kinh. Nếu không được kịp thời thăm khám và điều trị, bệnh nhân phải đối mặt với nhiều biến chứng sau:
- Suy nhược cơ thể: Việc phải thường xuyên chịu đựng những cơn đau nhức dữ dội và liên tục khiến bệnh nhân ăn không ngon, ngủ không yên, lo lắng, buồn phiền và dễ suy nhược cơ thể.
- Đau nhức cấp và mạn tính: Trong giai đoạn đầu, người bệnh dễ nhầm lẫn các cơn đau đột ngột này là chứng đau lưng thông thường. Thời gian trôi qua, cơn đau vẫn tiếp tục âm ỉ và dữ dội với tần suất xuất hiện thường xuyên, đặc biệt là khi ho, ngửa cổ, cúi người, vặn mình, nằm nghiêng, đi lại. Những cơn đau kéo dài có thể gây ra hiện tượng choáng váng, thiếu tập trung, mất thăng bằng. Nếu bạn bị đau thắt lưng và dây thần kinh liên sườn thì những cơn đau sẽ khởi phát từ cột sống lưng, sau đó lan nhanh theo hình vòng cung đến trước ngực, rồi chạy dọc khoang liên sườn để xuống mông, chân và bàn chân.
- Hạn chế khả năng vận động: Các cơn đau phiền toái khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trong quá trình di chuyển, vận động, khó làm việc nặng hay vươn tay lấy đồ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống.
- Rối loạn cảm giác: Vì đĩa đệm chèn ép lên dây thần kinh nên vùng da bị chi phối bởi dây thần kinh đó sẽ dần dần tê bì như kiến cắn, ngứa râm ran khó chịu, thậm chí mất đi cảm giác.
- Rối loạn co thắt: Sự chèn ép tại các rễ thần kinh có thể ảnh hưởng đến hoạt động của cơ vòng, khiến người bệnh rối loạn đại – tiểu tiện (mất tự chủ khi đi đại – tiểu tiện, tiểu bí, nước tiểu rỉ ra không thể kiểm soát).
- Teo cơ: Những tổn thương ở dây thần kinh khiến lượng máu lưu thông giảm đi đáng kể. Thêm vào đó, những cơn đau dai dẳng làm bệnh nhân ngại vận động. Vì không được luyện tập thường xuyên nên cơ bắp từ từ mất sức, không còn linh hoạt và teo dần, thậm chí bại liệt suốt đời.
- Tàn phế: Đây là biến chứng nguy hiểm và nặng nề nhất của bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh. Sau một khoảng thời gian dài đối mặt với hàng loạt cơn đau nhức khó chịu, hệ thống cơ khớp của người bệnh bắt đầu xơ cứng, chèn ép lên dây thần kinh, từ đó cản trở sự lưu thông – tuần hoàn máu. Nhiều năm trôi qua, bệnh nhân sẽ bị tàn phế vĩnh viễn.
Biện pháp điều trị thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Bệnh lý này khó được đẩy lùi dứt điểm. Những phương pháp điều trị dưới đây chỉ mang tính chất chữa cháy tạm thời, hạn chế cảm giác ngứa ran, đau nhức cũng như giúp người bệnh vận động thuận tiện, dễ dàng hơn. Nếu độc giả phát hiện và xử lý kịp thời, tỷ lệ chữa khỏi lên đến khoảng 90%.
Điều trị bằng phương pháp Tây y
Khi thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường, người đọc nên đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, phù hợp. Căn cứ vào tình hình sức khỏe cũng như kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ vạch ra phác đồ điều trị lâu dài và tư vấn cụ thể cho mỗi bệnh nhân.
Sử dụng thuốc Tây
Phương pháp chữa bệnh phổ biến này có thể kiểm soát bệnh tình nhanh chóng và thường được chỉ định trong hầu hết ca bệnh. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ kê đơn những loại thuốc sau:
- Thuốc giảm đau thông thường như: mydocalm, paracetamol…
- Thuốc giãn cơ, thuốc chống viêm có công dụng giảm đau hiệu quả, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn hẳn.
- Vitamin nhóm B (vitamin B1, B6, B12) giúp bồi bổ thần kinh.
- Thuốc chữa đau thần kinh tọa hydrocortison dưới dạng tiêm bên ngoài màng cứng, mỗi lần tiêm cách nhau 3 – 7 ngày.
Nhìn chung, thuốc Tây có thể cải thiện hiệu quả các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, thuốc Tây cũng thường đi kèm nhiều tác dụng không mong muốn. Do đó, trong quá trình điều trị, bạn cần đảm bảo tuân thủ nghiêm túc mọi chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Vật lý trị liệu
Bên cạnh việc dùng thuốc Tây y để chữa thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh, bệnh nhân nên chủ động kết hợp tập vật lý trị liệu với các chuyên gia để rút ngắn thời gian hồi phục. Phương pháp này có thể điều chỉnh các đốt sống quay về vị trí ban đầu, góp phần giảm thiểu áp lực chèn ép lên dây thần kinh xung quanh đĩa đệm. Thói quen tập luyện trong một khoảng thời gian dài khiến tổn thương nhanh chóng lành lại, hạn chế tình trạng tê bì, đau nhức, đồng thời hỗ trợ tăng cường chức năng vận động.
Phẫu thuật
Đối với những trường hợp thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh nghiêm trọng, không thể đáp ứng với công tác điều trị nội khoa, bác sĩ sẽ xem xét cẩn thận trước khi chỉ định bệnh nhân tiến hành phẫu thuật. Với ca mổ này, bác sĩ loại bỏ phần nhân nhầy bị tràn ra ngoài để giải phóng hoàn toàn các dây thần kinh, sau đó thay thế bằng một loại đĩa đệm nhân tạo mới.
Đây là giải pháp cuối cùng dành cho người bệnh. Thông thường, phẫu thuật có thể giải quyết triệt để vấn đề này. Tuy nhiên, mổ thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh cũng ẩn chứa nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện. Vì vậy, bạn hãy tìm hiểu thông tin kỹ lưỡng và trao đổi cặn kẽ với bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng phương pháp điều trị này.
Chữa bệnh bằng thuốc Nam
Điều trị thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là một trong những phương pháp phổ biến nhất hiện nay. Thành phần dược tính quý giá và đa dạng của nhiều loài thảo dược có thể ức chế các cơn đau nhức vô cùng hiệu nghiệm. Thế nhưng, mẹo dân gian này chỉ phù hợp với những trường hợp bệnh nhẹ, khi chưa xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Hơn nữa, người bệnh cần kiên trì áp dụng trong một khoảng thời gian lâu dài để thu được hiệu quả như ý.
Bài thuốc từ cỏ xước
- Chuẩn bị 300g cỏ xước, 20g ý dĩ, 20g đỗ trọng và 16g lá lốt
- Ngâm rửa tất cả dược liệu trong nước muối pha loãng
- Sắc các vị thuốc với 4 lít nước sạch
- Đun nhỏ lửa cho đến khi thuốc cạn đi còn 3 chén thì tắt bếp
- Chắt lấy nước thuốc, chia thành 3 phần đều nhau và dùng hết trong ngày
- Nên uống khi còn ấm
Bài thuốc từ ngải cứu
- Rửa sạch một nắm ngải cứu tươi bằng nước muối pha loãng
- Giã nát ngải cứu với một ít muối hạt
- Chắt lấy tinh chất nước cốt, cho vào 2 muỗng cà phê mật ong
- Khuấy đều hỗn hợp đến khi thu được dung dịch đồng nhất và dùng hết trong ngày
- Thực hiện 2 lần/ngày
Bài thuốc từ xương rồng
- Chuẩn bị một nhánh xương rồng ba chia tươi
- Rửa sạch xương rồng rồi gọt bỏ phần gai nhọn
- Giã nhuyễn xương rồng với một chút muối hạt
- Lấy khăn sạch bóc kín rồi đắp xương rồng lên vùng xương sống đang bị đau mỏi
- Áp dụng 1 lần/ngày trong vòng 1 tuần
Bài thuốc từ gạo lứt
- Chuẩn bị 500g gạo lứt
- Vo sạch gạo lứt và để ráo
- Rang gạo trên chảo nóng cho vàng đều
- Xay toàn bộ gạo lứt thành bột mịn, bảo quản trong lọ thủy tinh ở nơi khô thoáng và đậy kín nắp
- Mỗi lần dùng, pha 2 muỗng cà phê bột gạo lứt với 200ml nước và 1 muỗng cà phê đường đỏ, khuấy đều rồi thưởng thức
- Uống 1 ly gạo lứt 30 phút trước bữa ăn, thực hiện 1 lần/ngày
Ngoài ra, bệnh nhân có thể nấu nước lá lốt kết hợp với nhiều loài thảo dược thiên nhiên khác như: dền gai, cỏ xước, đinh lăng, chó đẻ… để dùng mỗi ngày. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung nhiều món ăn thơm ngon, bổ dưỡng từ lá lốt vào thực đơn hàng ngày: thịt cuốn lá lốt, lá lốt xào trứng, chả lá lốt đậu hũ, bún lươn lá lốt…
Một số lưu ý khi điều trị thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh không chỉ khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhức khó chịu mà còn giới hạn đáng kể khả năng vận động của họ. Các chuyên gia khuyến cáo, để hỗ trợ quá trình chữa bệnh cũng như phòng ngừa bệnh lý tái phát, bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, bạn cần ghi nhớ một số vấn đề sau:
- Trong thời gian chữa bệnh, nếu bị đau mỏi quá nhiều, người bệnh nên hạn chế vận động nhằm giảm thiểu áp lực lên các rễ thần kinh xung quanh đĩa đệm.
- Dành thời gian thư giãn, nghỉ ngơi ngay khi cơn đau xuất hiện.
- Trong một số trường hợp, bệnh lý này có thể đi kèm triệu chứng sưng tấy. Bạn hãy luân phiên chườm nóng và chườm lạnh để đẩy lùi tình trạng phù nề, đau nhức.
- Thói quen tắm bằng nước nóng pha thêm chút muối epsom giúp cơ thể thoải mái, thư giãn, kích thích quá trình lưu thông máu và hạn chế chèn ép lên các dây thần kinh.
- Tăng cường tập luyện thể dục – thể thao (aerobic, đi bộ, bơi lội) ở mức độ vừa sức nhẹ nhàng. Điều này thúc đẩy khí huyết lưu thông, cung cấp nguồn oxy dồi dào cho cơ bắp, đồng thời rút ngắn thời gian hồi phục.
- Cân nặng lý tưởng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị thoái hóa đĩa đệm chèn dây thần kinh. Nếu bạn đang bị thừa cân – béo phì, hãy kiên trì giảm cân theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất có thể góp phần cải thiện bệnh tình nhanh chóng. Bệnh nhân cần bổ sung nhiều loại thực phẩm chứa protein, canxi, glucosamine, omega-3…
- Kiêng đồ ngọt, thức ăn giàu đạm, nhiều dầu mỡ, đồ hộp, thức uống có cồn và các chất kích thích.
- Linh hoạt thay đổi tư thế nhằm giải phóng áp lực lên đĩa đệm cột sống, tránh ngồi quá lâu, nằm quá nhiều cũng như không vận động mạnh hay mang vác đồ vật cồng kềnh.
- Chú ý điều chỉnh tư thế thẳng lưng đúng chuẩn khi đi, đứng, ngồi.
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là bệnh lý tương đối nghiêm trọng, cần được phát hiện và điều trị kịp thời, dứt điểm. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường liên quan đến vấn đề xương khớp, độc giả cần chủ động thăm khám bác sĩ để được xử lý triệt để. Muốn nhanh chóng chữa khỏi bệnh tình cũng như phòng ngừa tái phát hiệu quả, độc giả nên xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh, kết hợp với chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất.