Trẻ sơ sinh bị nổi mề đay là một căn bệnh khá phổ biến, thông thường các triệu chứng của bệnh lý sẽ gây khó chịu, ngứa ngáy, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ cũng như sinh hoạt hằng ngày của bé. Trường hợp nổi mề đay ở trẻ sơ sinh nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời có thể gây ra những vấn đề tiêu cực đến liên quan đến sức khỏe tổng thể và sự phát triển toàn diện của bé.
Những điều cha mẹ cần lưu ý khi trẻ sơ sinh bị nổi mề đay và
Đối tượng trẻ em và trẻ sơ sinh thường là những đối tượng dễ mắc phải bệnh, đặc biệt là các loại bệnh ngoài da trong đó bao gồm cả tình trạng nổi mề đay, nguyên nhân chủ yếu là do ở trẻ sơ sinh hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và sức đề kháng còn yếu. Tổn thương da ở trẻ do mề đay gây ra bởi biểu hiện nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy khi tiếp xúc với các tác nhân gây kích thích.
Nổi mề đay ở trẻ sơ sinh được chia thành 2 dạng: Nổi mề đay cấp tính (tổn thương da khởi phát đột ngột trong vài giờ hoặc vài ngày và có xu hướng tự thuyên giảm) và nổi mề đay mãn tính (triệu chứng bùng phát thành nhiều đợt, thường kéo dài vài tuần hoặc thậm chí là vài năm).
Hầu hết các trường hợp bị nổi mề đay ở giai đoạn cấp tính đều không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, không để lại thâm sẹo. Các triệu chứng của bệnh lý thường gây bứt rứt, khó chịu, trẻ chán ăn, mệt mỏi, mất ngủ, quấy khóc,…
Tuy nhiên, trường hợp bệnh không được kiểm soát kịp thời và chăm sóc đúng cách chuyển sang giai đoạn mãn tính có thể gây ra một số biến chứng nặng nề như suy nhược cơ thể, nhiễm trùng da, phù mạch, cơ thắt thanh quản, khó thở, sốc phản vệ,…
Do đó, bậc phụ huynh không nên chủ quan bệnh lý, khi nhận thấy các biểu hiện bệnh nổi mề đay, cần đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và áp dụng các biện pháp điều trị kết hợp với chăm sóc hợp lý nhằm khắc phục tình trạng nổi mề đay nhanh chóng.
Nguyên nhân dẫn đến trẻ sơ sinh nổi mề đay
Các triệu chứng nổi mề đay, mẩn ngứa khởi phát khi cơ thể sản sinh histamin quá mức. Theo các chuyên gia đầu ngành có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nồng độ histamin trong cơ thể bé tăng cao, phổ biến như:
Bị côn trùng cắn: Đây là một trong những tác nhân thường gặp gây khởi phát chứng nổi mề đay ở trẻ sơ sinh. Khi tiếp xúc với nọc độc của côn trùng, cơ thể sẽ bị kích thích và khởi phát triệu chứng ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ. Một số loại côn trùng thường gặp như muỗi, ong, kiến, bọ,…
Thời tiết thay đổi đột ngột: Khi thời tiết thay đổi, dẫn đến nhiệt độ, độ ẩm cũng sẽ thay đổi, đây được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nổi mề đay ở trẻ sơ sinh. Bởi làn da của bé đặc biệt nên vẫn chưa thể thích nghi khi thời tiết thay đổi đột ngột, từ đó dẫn đến rối loạn nội tiết tố và khởi phát tình trạng nổi mề đay, mẩn ngứa, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh, khô hanh.
Dị ứng với quần áo, tã lót, khăn: Làn da của trẻ sơ sinh mỏng và rất dễ bị kích ứng, do đó khi tiếp xúc với tã lót hoặc quần áo, khăn tắm có chất liệu thô cứng có thể gây ra tổn thương. Triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa là biểu hiện điển hình của tình trạng này. Lúc này, ba ,mẹ cần xác định nguyên nhân cụ thể gây nổi mề đay ở trẻ sơ sinh để có biện pháp khắc phục hợp lý.
Tiếp xúc với dị nguyên: Lông động vật, phấn hoa, xà phòng, bụi bẩn, khói thuốc lá là những tác nhân gây kích thích và khởi phát nổi mề đay ở trẻ sơ sinh. Ngoài phản ứng trên da, dị nguyên còn tác động đến hệ hô hấp và làm suy giảm sức đề kháng ở trẻ. Trong một số trường hợp nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến sốc phản vệ.
Dị ứng thuốc điều trị: Cơ thể của trẻ sơ sinh khá nhạy cảm khi sử dụng các loại thuốc điều trị, nhất là thuốc kháng sinh có thể gây kích ứng nổi mề đay gây ngứa ngáy khó chịu và kèm theo các biểu hiện khác. Các bác sĩ chuyên môn khuyến cáo hạn chế sử dụng thuốc Tây điều trị cho trẻ từ 0 – 24 tháng tuổi. Việc sử dụng thuốc điều trị phải được các bác sĩ chuyên môn theo dõi và hướng dẫn cụ thể.
Bị nhiễm khuẩn: Tình trạng nổi mề đay, mẩn ngứa ở trẻ sơ có thể là dấu hiệu nhận biết khi bị vi khuẩn, virus xâm nhập hoặc bị nhiễm lạnh. Đối với trường hợp này, thông thường trẻ sẽ bị nổi mề đay kéo dài hơn 1 tuần kèm theo các sẩn đỏ ngứa.
Biểu hiện nổi mề đay ở trẻ sơ sinh
Tình trạng nổi mề đay có thể khởi phát tập trung tại khu vực da hoặc lan rộng toàn bộ cơ thể. Kích thước và hình dạng tổn thương da thường đa dạng, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bùng phát và cơ địa mà tổn thương da cũng sẽ thể hiện khác nhau.
Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết điển hình nổi mề đay ở trẻ sơ sinh:
- Tổn thương da phát ban dạng sẩn đỏ, nổi thành từng mảng hoặc hình bầu dục
- Khu vực da tổn thương thường có màu trắng nhạt hoặc màu hồng, có ranh giới rõ ràng với các khu vực da xung quanh
- Trẻ sơ sinh bị nổi mề đay thường đi kèm với tình trạng ngứa ngáy từ âm ỉ đến dữ dội. Một số trường hợp trẻ nổi mề đay kích ứng dẫn đến nóng rát, đau nhức.
- Trẻ sơ sinh nổi mề đay có mức độ nghiêm trọng có thể dẫn đến sưng mí mắt, môi, bộ phận sinh dục,…
- Ngoài ra, khi trẻ sơ sinh nổi mề đay có thể đi kèm với các biểu hiện như quấy khóc, chán ăn, mệt mỏi. Mất ngủ, sốt,…
Căn cứ vào biểu hiện cũng như phạm vi ảnh hưởng của bệnh lý mà bạn có thể xác định các nguyên nhân có nguy cơ gây khởi phát nổi mề đay ở trẻ. Tình trạng mề đay khu trú thường bùng phát do dị ứng phấn hoa, thực phẩm, côn trùng, lông động vật,… Còn đối với mề đay toàn thân thương khởi phát bởi sự thay đổi thời tiết đột ngột, nhiễm trùng hoặc lạm dụng thuốc điều trị.
Khi nào cần gặp bác sĩ điều trị?
Khi nhận thấy các biểu hiện nổi mề đay ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần chủ động theo dõi tình trạng, đồng thời áp dụng các biện pháp chăm sóc và xử lý tại nhà đúng cách. Ngoài ra, khi trẻ có các biểu hiện sau đây phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được xử lý kịp thời.
- Tổn thương da tại nhiều vị trí trên cơ thể, kèm theo các triệu chứng như sưng ở lưỡi và phù mặt
- Tình trạng nổi mề đay ở trẻ sơ sinh có liên quan đến các vấn đề về hô hấp như khò khè, thở dốc,…
- Trẻ bị hôn mê, bất tỉnh
- Có biểu hiện như khó nuốt, buồn nôn, nôn mửa,…
Đây là những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị sốc phản vệ. Lúc này ba mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được xử lý kịp thời.
Chữa mề đay ở trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả
Đa số các trường hợp bị nổi mề đay mẩn ngứa có xu hướng thuyên giảm khi thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà. Trường hợp các triệu chứng bệnh lý kéo dài dai dẳng và tiến triển nghiêm trọng, lúc này ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và áp dụng các biện pháp khắc phục hợp lý.
Áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà
Phần lớn các biện pháp chăm sóc tại nhà khi trẻ bị nổi mề đay thường có độ an toàn, lành tính, hạn chế các rủi ro. Dưới đây là một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng ngứa ngáy, nổi mẩn ngứa ở trẻ sơ sinh mà ba mẹ có thể áp dụng:
Vệ sinh sạch vùng da tiếp xúc dị nguyên: Với các trường hợp nổi mề đay ở trẻ sơ sinh do tiếp xúc với dị nguyên gây kích ứng, lúc này ba mẹ cần tiến hành vệ sinh sạch vùng da của bé với nước mát để loại bỏ tác nhân gây bệnh như (lông chó mèo, phấn hoa, nấm mốc)
Liệu pháp chườm lạnh: Để cải thiện tình trạng ngứa ngứa ngáy, sưng đỏ ở trẻ, ba mẹ có thể sử dụng túi chườm lạnh hoặc lấy một chiếc khăn thấm vào nước lạnh và vắt khô rồi chườm trực tiếp lên vùng da bị nổi mề đay. Nhiệt độ lạnh sẽ giúp các mạch máu co lại, làm mát da và giảm viêm ngứa nhanh chóng.
Tắm nước mát: Tắm trẻ bằng nước mát có tác dụng làm dịu da, cải thiện tình trạng sưng viêm, nóng rát, ngứa ngáy do mề đay gây ra. Ngoài ra, để làm tăng hiệu quả chữa trị, ba mẹ có thể kết hợp sử dụng bột yến mạch.
Cho trẻ bú nhiều hơn: Sữa mẹ được xem là nguồn dinh dưỡng thiết yếu nhất trong những năm đầu của trẻ. Ngoài ra, theo các chuyên gia đầu ngành sữa mẹ còn được xem như một loại kháng sinh, giúp bé chống lại các nhân gây bệnh hiệu quả, hỗ trợ cải thiện các bệnh lý ở trẻ sơ sinh, trong đó có nổi mề đay mẩn ngứa. Do đó, mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn giúp giảm các triệu chứng hiệu quả.
Dưỡng ẩm cho bé thường xuyên: Các sản phẩm dưỡng ẩm sẽ có tác dụng cung cấp độ ẩm cần thiết cho da, làm dịu và giảm viêm đáng kể. Duy trì dưỡng ẩm cho bé 2 lần sau khi tắm mỗi ngày để cải thiện tình trạng ngứa ngáy, sưng đỏ hiệu quả. Ba mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn sản phẩm phù hợp với tình trạng da của bé.
Tận dụng các mẹo chữa dân gian: Lá tía tô, lá hẹ, nha đam, ngải cứu,… Tuy nhiên, trước khi áp dụng các bài thuốc chữa này, phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể.
Lưu ý: Các biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà chỉ phù hợp với các trường hợp nổi mề đay ở mức độ nhẹ, hiệu quả điều trị mang tính chất tạm thời và hỗ trợ, không thể chữa trị dứt điểm.
Sử dụng thuốc Tây điều trị
Trường hợp trẻ sơ sinh bị nổi mề đay, mẩn ngứa lan rộng toàn thân kéo dài hơn 3 ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm. Lúc này bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán, thực hiện các xét nghiệm nhằm tìm ra nguyên nhân gây khởi phát và sử dụng các loại thuốc phù hợp.
Nhóm thuốc kháng Histamin H1: Histamin là chất trung gian gây kích thích và khởi phát triệu chứng nổi mề đay ở trẻ sơ sinh. Để cải thiện các triệu chứng ngứa ngáy, sưng viêm, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định các loại thuốc kháng histamin như Cetirizin, Diphenhydramine, Chlorpheniramine,…
Trong quá trình sử dụng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn ngủ, khô miệng,… Do đó, ba mẹ cần chủ động theo dõi tình hình sức khỏe của trẻ khi sử dụng thuốc.
Thuốc bôi ngoài da chứa Menthol: Menthol là chất được chiết xuất từ cây bạc hà. Thuốc có tác dụng làm dịu da, mát da và cải thiện tình trạng viêm, ngứa hiệu quả.
Thuốc bôi chứa Corticoid: Các loại thuốc này chỉ được bác sĩ chỉ định đối với các trường hợp nổi mề đay ở mức độ nghiêm trọng, với tác dụng làm cải thiện các triệu chứng bệnh lý nhanh chóng. Tuy nhiên, trong thời gian sử dụng có thể gây ra các tác dụng phụ, ảnh hưởng đến làn da và sức khỏe của trẻ sơ sinh. Do đó, chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ đúng liều lượng và tần suất sử dụng.
Lưu ý: Cơ thể trẻ sơ sinh thường nhạy cảm với các thành phần của thuốc điều trị. Chính vì thế, ba mẹ tránh tự ý sử dụng thuốc chữa cho trẻ, đặc biệt là nhóm thuốc chứa corticoid. Cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý tăng, giảm liều dùng hoặc dùng lại đơn thuốc cũ.
Lưu ý khi trẻ sơ sinh bị nổi mề đay
Bên cạnh tuân thủ các biện pháp điều trị của bác sĩ chuyên khoa và kết hợp các biện pháp chăm sóc tại nhà. Ba mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau giúp chủ động hơn hỗ trợ quá trình điều trị và phòng ngừa bệnh tái phát tốt hơn. Cụ thể như:
- Tránh sử dụng xà phòng, lotion, nước xả vải khi da bé đang nhạy cảm. Bởi các thành phần trong những sản phẩm sẽ gây kích ứng khiến chứng nổi mề đay ở bé trở nên nghiêm trọng hơn.
- Thường xuyên vệ sinh phòng ngủ, không gian sinh hoạt của bé, giặt chăn, ga, màn, quần áo, khăn tắm cho. Nhằm loại bỏ các bụi bẩn, nấm mốc, côn trùng ẩn nấp, hạn chế bùng phát triệu chứng nổi mề đay, mẩn ngứa.
- Đối với trẻ sơ sinh đang bú sữa mẹ, mẹ cần chú ý chế độ ăn uống, tránh các thực phẩm dễ gây kích ứng như hải sản, thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, sữa và các chế phẩm từ sữa, bơ,…
- Tắm cho trẻ bằng nước ấm thay vì nước lạnh hoặc nước nóng, thời gian tắm tối đa 15 phút, trường hợp tắm quá lâu sẽ làm mất cân bằng độ ẩm của da, khiến da trở nên khô ráp, ngứa ngáy.
- Thường xuyên cắt móng tay, móng chân, mang bao tay cho trẻ tránh tình trạng bé chà xát, cào gãi vào vùng da bị tổn thương khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.
- Ba mẹ cần tham khảo ý kiến chuyên gia da liễu để lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da phù hợp với tình trạng da của bé, tránh sử dụng các loại sữa tắm, dầu gội chứa các hóa chất gây kích ứng.
- Lựa chọn các trang phục thoáng mát, chất chất liệu thấm hút tốt từ sợi tự nhiên hoặc cotton. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thường xuyên thay quần áo cho trẻ và vệ sinh cơ thể để cải thiện tình trạng ngứa ngáy, khó chịu.
- Chú ý giữ ấm cho bé khi thời tiết thay đổi, hạn chế đưa trẻ ra ngoài trời vào thời điểm phấn hoa phát tán mạnh vì đây có thể là nguyên nhân gây kích ứng khởi phát nổi mề đay, mẩn ngứa.
Nổi mề đay ở trẻ sơ sinh là bệnh da liễu phổ biến, các triệu chứng của bệnh thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên trong một số trường hợp, nổi mề đay ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến khó thở, sốc phản vệ. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện của bệnh lý, ba mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và xử lý kịp thời.